Đại Học Thông Minh Là Gì? Lợi Ích Và Tiêu Chí Xây Dựng Đại Học Thông Minh

Cập nhật lần cuối vào Tháng mười hai 5th, 2024 at 04:56 chiều

Trong kỷ nguyên số, đại học thông minh nổi lên như một mô hình tiên phong, định hình tương lai giáo dục hiện đại. Với sự kết hợp của công nghệ tiên tiến và tư duy đổi mới, mô hình này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn tối ưu hóa quản lý. Vậy mô hình này được đánh giá như thế nào? Hãy cùng PHX Smart School khám phá ngay những điều thú vị về đại học thông minh trong bài viết này.

1. Giới thiệu về đại học thông minh

Đại học thông minh là một ngôi trường đại học hiện đại, ứng dụng các công nghệ giáo dục tiên tiến để cải thiện các hoạt động quản lý, đào tạo và quá trình nghiên cứu. Trong đó, một số công nghệ tiêu biểu được ứng dụng trong vận hành – quản lý bao gồm các hệ thống phần mềm, thiết bị IoT, công nghệ cảm biến, camera AI…cho phép giám sát các hoạt động từ xa. Đồng thời, công tác đào tạo sẽ tập trung hơn vào định hướng lấy người học làm trung tâm, thông qua những giải pháp mới như cá nhân hóa học tập thông qua AI, kho học liệu số, E-Learning,…

Để giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này, Trường Đại học Công nghệ – Đại học Quốc gia Hà Nội đã diễn giải khái niệm đại học thông minh thông qua mô hình V-SMARTH, là viết tắt của 06 từ gồm:

• S – Tài nguyên Số: sử dụng giáo trình số, giáo trình điện tử.
• M – Nội dung giáo dục Mở: học liệu mở, thông tin mở, chương trình đào tạo mở,…
• A – Môi trường giáo dục Ảo: thực hiện hoạt động giảng dạy, đánh giá trên nền tảng trực tuyến.
• R – Nhu cầu học tập Riêng: linh hoạt trong hệ thống giáo dục và chương trình học, phù hợp với định hướng phát triển của cá nhân.
• T – Môi trường giáo dục có Tương tác: dạy và học thông qua nền tảng web, có sự tương tác giữa người với người.
• H – Hạ tầng số: đảm bảo các hạ tầng pháp lý, nhân lực, dữ liệu, ứng dụng và công nghệ kỹ thuật số.

Đại học thông minh là một phần quan trọng trong chủ trương hướng tới đổi mới giáo dục, xây dựng trường học thông minh trên toàn quốc của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Việc chuyển dịch lên đại học thông minh giờ đây không chỉ dừng lại ở vấn đề đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao ở người học mà còn liên quan đến vấn đề tối ưu nguồn lực trong nhà trường một cách hiệu quả nhưng vẫn giúp nâng cao khả năng vận hành – tổ chức đại học.

2. Đại học thông minh có gì nổi trội so với đại học truyền thống?

Để hiểu rõ nhất về việc công nghệ đã làm thay đổi cách thức tổ chức đại học như thế nào, bảng so sánh dưới đây sẽ liệt kê chi tiết những yếu tố thành phần trong trường đại học khi được đặt ở hai mô hình khác nhau là đại học thường và đại học thông minh.

Hạng mục	Đại học thông minh	Đại học truyền thống
Quản lý – Vận hành nhà trường	Quản lý tự động qua hệ thống phần mềm, giúp tối ưu hóa các hoạt động giảng dạy và học tập. Quy trình tuyển sinh, điểm danh, quản lý lớp học, đánh giá sinh viên đều được số hóa.	Phương pháp quản lý thủ công, xử lý hồ sơ dạng giấy tờ. Sử dụng phần mềm cố định trong máy chủ, thiếu đồng bộ.
Cơ sở vật chất	Trang bị các công nghệ hiện đại như phòng học thông minh, bảng điện tử, máy tính, thiết bị. AR/VR, cảm biến IoT. Môi trường học tập tối ưu với các khu vực học tập, thư viện thông minh, không gian đa chức năng.	Các trang thiết bị cơ bản (bảng, máy chiếu). Ít trang bị công nghệ, các thiết bị IoT.
Nguồn tài nguyên học liệu	Nguồn tài liệu số, tài liệu điện tử đa dạng. Nhiều định dạng học liệu, bài giảng khác nhau được trực quan hóa. Chia sẻ giữa các cơ sở đại học.	chủ yếu là sách vở, tài liệu . Nhiều thông tin, ít hình ảnh trực quan.
Phương pháp giảng dạy	Phương pháp học mở kết hợp học trực tuyến, áp dụng nhiều hình thức bài giảng. Giảng dạy linh hoạt, phù hợp với nhu cầu học của sinh viên.	Giảng dạy qua lớp học trực tuyến, ít sự hỗ trợ bởi công nghệ.
Đánh giá – Kiểm tra	Sử dụng công cụ đánh giá trực tuyến, tổng hợp kết quả tự động.	Hình thức đánh giá, kiểm tra thủ công, thời gian tổ chức lâu .
Kết nối doanh nghiệp	Tích hợp nền tảng tuyển dụng trực tuyến, tạo nhiều cơ hội việc làm cho sinh viên. Chương trình đào tạo kết hợp với doanh nghiệp để đáp ứng nhu cầu tuyển dụng.	Sinh viên chủ động tìm kiếm cơ hội việc làm. Số lượng tuyển dụng ít.
Tuyển sinh	Tích hợp hệ thống tuyển sinh trực tuyến, tự động cập nhật thông tin học sinh. Quy trình xét duyệt tự động, giảm tải khối lượng công việc.	Đăng ký ứng tuyển qua hồ sơ. Quy trình xét duyệt phức tạp, nhiều bước.

So với mô hình truyền thống, sự khác biệt lớn của đại học thông minh xuất phát từ sự chuyển dịch của hai yếu tố thông tin và không gian truyền tải. Các dạng thông tin trước đây như văn bản, giấy tờ, báo cáo, đánh giá,… đã được chuyển sang các định dạng điện tử, được mã hóa thành dữ liệu cho phép dễ dàng truy cập và lưu trữ. Song, không gian truyền tải thông tin cũng được thay đổi sang không gian mạng (trực tuyến), giúp mở rộng phạm vi kết nối và tương tác giữa sinh viên, giảng viên và đối tượng khác với nhau.

3. Lợi ích của đại học thông minh

Đại học thông minh mang lại nhiều những tác động tích cực các nhóm đối tượng trong trường từ nhà trường, giảng viên cho đến các bạn học sinh sinh viên đang theo học. Ngoài các lợi ích chung trường học thông minh mang lại cho học sinh, giáo viên, nhà trường, trường đại học thông minh mang lại các lợi ích cụ thể là:

3.1. Lợi ích cho sinh viên

• Tiếp cận nguồn tài nguyên học tập: Sinh viên có thể truy cập các tài liệu học tập, bài giảng trực tuyến, video, sách điện tử và các khóa học từ xa mọi lúc, mọi nơi
• Phương pháp học tập cá nhân hóa: Hệ thống có thể phân tích dữ liệu học tập và các kết quả đánh giá của sinh viên, từ đó đề xuất các lộ trình học tập phù hợp.
• Tăng cường trải nghiệm học tập: Các công nghệ mô phỏng thực tế ảo như AR, VR, giúp sinh viên có cơ hội trải nghiệm học tập thú vị và thực tế hơn, đặc biệt là trong các môn học lý thuyết.

• Tăng khả năng tương tác: Các công cụ học tập thông minh tạo ra môi trường học tập ảo cho phép sự tương tác, trao đổi trực tuyến giữa các sinh viên, giảng viên.
• Tiếp cận thị trường lao động: việc liên kết trực tiếp với mạng lưới tuyển dụng cho phép sinh viên có nhiều cơ hội hơn để tìm kiếm các công việc phù hợp với ngành học.

3.2. Lợi ích cho nhà trường & giảng viên

• Tối ưu hóa quy trình vận hành: Hệ thống quản lý điện tử tự động hóa các quy trình hành chính, đào tạo, tuyển sinh,…Từ đó giúp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu sai sót.
• Quản lý học tập hiệu quả: Các công cụ quản lý học tập thông minh giúp nhà trường – giảng viên theo dõi, quản lý và đánh giá nhanh chóng hiệu quả học tập của sinh viên.
• Tiết kiệm chi phí và thời gian: Nhờ vào việc chuyển đổi các hoạt động học tập, thi cử và quản lý sang nền tảng số, nhà trường có thể tiết kiệm chi phí vận hành và chi phí tài nguyên học tập.
• Phát triển bền vững: Mô hình đại học thông minh cho phép nhà trường dễ dàng tích hợp công nghệ mới và các tính năng mới vào hệ thống quản lý trường học.
• Hỗ trợ giảng dạy và nghiên cứu: Giảng viên có thể sử dụng các công cụ, phần mềm để hỗ trợ giảng dạy, nghiên cứu và phát triển chương trình giảng dạy phù hợp với nhu cầu của sinh viên.
• Đánh giá và phản hồi chính xác: Dễ dàng theo dõi và đánh giá quá trình học tập của sinh viên thông qua các báo cáo phân tích.
• Chương trình đào tạo linh hoạt: Giảng viên có thể xây dựng các chương trình giảng dạy linh hoạt, kết hợp giữa học trực tiếp và học trực tuyến. Ứng dụng các hình thức bài giảng trực quan, sử dụng video tương tác để tạo trải nghiệm học tập thực tế ngay trên môi trường số.

Ngoài những hiệu quả về chất lượng dạy và học, công tác tổ chức – vận hành đại học cũng đã được đơn giản hóa hơn rất nhiều khi có sự hỗ trợ bởi công nghệ, nhờ việc sử dụng hợp lý các nguồn lực trong nhà trường.

4. Các tiêu chí đại học thông minh

Thực tế hiện nay cho thấy vẫn chưa có một bộ tiêu chí chính thức nào được Bộ Giáo dục Và Đào tạo đưa ra và áp dụng rộng rãi.

Tuy nhiên, theo một nghiên cứu mới nhất từ các chuyên gia chuyển đổi số của PHX Smart School, ban lãnh đạo nhà trường có thể căn cứ vào 10 tiêu chí đánh giá sau đây để đối chiếu với tình hình thực tế tại đơn vị, căn cứ theo mức độ CNTT:

• Hệ thống mạng không dây: Mức độ phủ sóng wifi trên diện tích khu giảng đường, thư viện và khu hành chính của đại học.
• Năng lực kết nối thông tin: Năng lực thu thập và quản lý toàn bộ các thông số, dữ liệu về các đối tượng, hoạt động trong khuôn viên đại học.
• Khả năng phân tích và quản trị chất lượng: Sử dụng và khai thác hiệu quả các cơ sở dữ liệu, phần mềm thống kê/phân  công tác nhà trường (đào tạo, nhân sự, CSVC, sinh viên, đảm bảo chất lượng,…).
• Tài nguyên số: Số lượng học liệu, tài liệu học thuật được số hóa.
• Mức độ sử dụng tài nguyên số: Tần suất truy cập tài nguyên học liệu trên môi trường số.
• Mức độ tương tác học thuật: Tần suất kết nối, tương tác trung bình giữa giảng viên và sinh viên thuộc các môn học trong môi trường số.
• Bài giảng điện tử: Số lượng bài giảng online/khóa học trực tuyến (MOOC) đã được triển khai và sử dụng.
• Ứng dụng hệ thống thực – ảo (CPS): Tỉ lệ số phòng thí nghiệm áp dụng các công nghệ thực tế ảo, thực tế ảo tăng cường được sử dụng trong công tác đào tạo.
• Kiểm tra trùng lặp thông tin: Sử dụng phần mềm có chức năng kiểm tra sự trùng lặp thông tin và đạo văn.
• Chỉ số Webometrics: Đánh giá khả năng truy cập mở các tài liệu học thuật và xuất bản trực tuyến của trường được công bố trên Website.

Đánh giá trên tình hình thực tế, đa số ban lãnh đạo các trường hiện nay đều đã định hình rõ ràng về chiến lược phát triển cũng như kế hoạch dài hạn cho quá trình chuyển đổi tổng thể. Tuy nhiên, về tiến độ triển khai chuyển đổi số, sự khác biệt rõ rệt giữa các sơ sở giáo dục đại học đã xuất hiện. Do đó, bộ tiêu chí này tập trung chủ yếu vào mức độ triển khai chuyển đổi số cũng như ứng dụng công nghệ tương ứng với từng nhà trường.  

Ngoài các tiêu chí trên, các thầy cô, ban giám hiệu nhà trường cũng cần chú ý tới bộ tiêu chí trường học thông minh được xây dựng bởi Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đây sẽ là các tiêu chí quan trọng giúp các nhà trường dễ dàng tiếp cận và hướng đến chủ trường chuyển đổi số trường học đang diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam.

5. Mô hình đại học thông minh PHX Smart Cchool

PHX Smart School là một trong những đơn vị đầu tiên tại Việt Nam, nghiên cứu và phát triển các giải pháp giáo dục hướng đến mô hình đại học thông minh. Trong đó, Phenikaa là một ngôi trường tiêu biểu với việc triển khai toàn diện các giải pháp công nghệ được xây dựng bởi đội ngũ chuyên gia của PHX. Chính vì thế, chúng ta sẽ cùng khám phá mô hình này thông qua một ví dụ thực tế từ Trường Đại học Phenikaa.

Về mặt tổng quan, trường đại học Phenikaa được xây dựng dựa trên khuôn mẫu mô hình trường học thông minh chung do PHX Smart School nghiên cứu và phát triển. Cụ thể như sau:

5.1. Hạ tầng kỹ thuật

Trước khi bắt đầu triển khai các giải pháp cụ thể, nhà trường cần xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số để thiết lập một nền tảng hệ thống vững chắc với:

• Hệ thống mạng và bảo mật: Xây dựng hạ tầng mạng để đảm bảo đủ tốc độ đường truyền và độ ổn định, đáp ứng nhu cầu sử dụng của toàn trường, cũng như các hệ thống bảo mật được mã hóa để đảm bảo an toàn dữ liệu.
• Hệ thống lưu trữ đám mây: Sử dụng hệ thống lưu trữ đám mây (Cloud Computing) để lưu trữ và quản lý tài liệu, tài nguyên học tập và dữ liệu sinh viên. 

5.2. Hệ thống quản lý học tập

Công tác đào tạo là một mảng quan trọng cần được ưu tiên triển khai ngay từ giai đoạn đầu. Với giải pháp quản lý đào tạo trực tuyến, đội ngũ kỹ thuật viên PHX đã tích hợp một số các tính năng nổi bật như:

• Quản trị đào tạo: ho phép trường thực hiện quản lý mọi thành phần trong công tác đào tạo như khóa học, lớp học, học viên, lộ trình đào tạo, chứng chỉ, báo cáo.
• Phòng học ảo: Quản lý lớp học và dạy học trực tuyến với các tính năng tương tác cho cả người dạy và người học. 
• Quản lý nội dung: Quản lý toàn bộ các danh mục học liệu, kho bài giảng, tài liệu tham khảo,… của nhà trường.
• Đánh giá kiểm tra: Lưu trữ ngân hàng câu hỏi, đề thi; đồng thời tổ chức thi và kiểm tra ngay trong khóa học với khả năng tự chấm điểm.

Hệ thống quản lý học tập phổ biến nhất hiện nay là bộ giải pháp E-Learning và phần mềm LMS, cung cấp cho nhà trường khả năng quản lý hoạt động giảng dạy và giúp các học sinh, sinh viên có thể học tập một cách linh hoạt và cá nhân hóa. Hiện giải pháp đang được nhiều trường học triển khai, điển hình là Đại học Phenikaa với hệ thống E-Learning của PHX Smart School được áp dụng hiệu quả 10+ năm.

5.3. Phần mềm quản lý cán bộ nhân viên

Giải pháp quản lý cán bộ nhân viên của PHX Smart School cho phép nhà trường tích hợp ngay trong hệ thống quản lý tổng, trong đó bao gồm:

• Quản lý hồ sơ nhân sự: Lưu trữ và quản lý toàn bộ hồ sơ, thông tin cá nhân, quá trình làm việc, thành tích và đánh giá năng lực của giảng viên và nhân viên.
• Quản lý bảng công: Hỗ trợ chấm công tự động, tích hợp công cụ theo dõi lịch làm việc, ca làm và lịch nghỉ phép.
• Hỗ trợ tuyển dụng và đào tạo: Quản lý các quy trình tuyển dụng từ đăng tin, sàng lọc hồ sơ, phỏng vấn, đến tuyển chọn nhân sự phù hợp. Đồng thời, cung cấp các khóa đào tạo chuyên môn để nâng cao kỹ năng cho đội ngũ.
• Quản lý chính sách, phúc lợi: Hỗ trợ nhà trường tổng hợp và quản lý bảng lương từng nhân sự cùng với các dữ liệu về thuế, bảo hiểm, chính sách đãi ngộ,…

Các công cụ này không chỉ cải thiện tính chính xác trong quản lý thông tin mà còn tối ưu hóa quy trình tổ chức nhân sự một cách bài bản và khoa học hơn.

5.4. Phần mềm tuyển sinh trực tuyến

Mô hình đại học thông minh của Phenikaa sử dụng hệ thống này với mục đích hỗ trợ bộ phận tuyển sinh tối ưu hóa quy trình từ giai đoạn nộp hồ sơ đến xác nhận nhập học. Các tính năng chính trong đó gồm có:

• Đăng ký và nộp hồ sơ trực tuyến: Ứng viên có thể tạo tài khoản, nộp hồ sơ và bổ sung các giấy tờ cần thiết trực tuyến, giúp tiết kiệm thời gian và hạn chế các khâu trung gian.
• Theo dõi và quản lý hồ sơ ứng viên: Hệ thống cho phép ứng viên theo dõi trạng thái hồ sơ của mình và nhận thông báo về các bước tiếp theo. Ban tuyển sinh cũng có thể quản lý, phân loại và đánh giá hồ sơ nhanh chóng.
• Tổ chức thi đánh giá: cho phép ứng viên thực hiện đăng ký thi đầu vào, thông báo phòng thi, cập nhật kết quả thi.
• Phân tích dữ liệu ứng viên: Thu thập và phân tích dữ liệu về các ứng viên xét tuyển, từ đó giúp nhà trường đưa ra các chiến lược tuyển sinh phù hợp, điều chỉnh tiêu chí và dự đoán số lượng sinh viên nhập học.
• Đánh giá và xét duyệt tự động: Sử dụng các thuật toán và tiêu chí được định sẵn, hệ thống có thể tự động xét duyệt các hồ sơ đạt yêu cầu.

Với những tính năng trên, giải pháp tuyển sinh trực tuyến đã giúp Phenikaa nâng cao tính minh bạch, hiệu quả và khả năng xử lý hồ sơ tuyển sinh, đặc biệt trong những năm số lượng hồ sơ lớn. 

5.5. Phần mềm kết nối doanh nghiệp

Công cụ này được Phenikaa sử dụng như một trang thông tin kết nối giữa sinh viên, nhà trường với các doanh nghiệp bên ngoài. Từ đó tạo điều kiện để sinh viên tìm kiếm các cơ hội việc làm, áp dụng các kiến thức đã học trong trường để xử lý các công việc thực tế trong doanh nghiệp.

5.6. Phần mềm đảm bảo chất lượng

Đảm bảo chất lượng cơ sở giáo dục và chương trình đào tạo là công tác quan trọng tiếp theo trong mô hình đại học thông minh của Phenikaa. Tính năng này cho phép trường xây dựng các kế hoạch tự đánh giá theo bộ kiểm định tiêu chuẩn của Bộ GD&ĐT, phân công nhiệm vụ và thời gian tự đánh giá cho các đơn vị, phòng ban. 

5.7. Hệ thống cổng thông minh

Để đảm bảo an toàn cho sinh viên trong quá trình sinh hoạt tại trường, PHX Smart School cung cấp giải pháp cổng thông minh toàn diện nhằm kiểm soát an ninh cho Trường Đại học Phenikaa, trong đó có một số tính năng quan trọng như:

• Tự động kiểm soát ra vào trường: người và phương tiện thực hiện ra vào trường thông qua hệ thống máy quẹt thẻ và camera AI mà không cần đến nhân viên an ninh. 
• Điểm danh và chấm công: Hệ thống sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt hoặc quẹt thẻ từ để xác thực đối tượng ra vào phòng, được ứng dụng trong hoạt động chấm công đối với nhân viên và điểm danh của sinh viên trường.

 

5.8. Thư viện thông minh

Mô hình thư viện thông minh được đội ngũ chuyên gia PHX Smart School được trang bị đầy đủ các tính năng cần thiết cho công tác quản lý và vận hành thư viện như:

• Quản lý kho sách, tài liệu
• Quản lý mượn, trả sách
• Quản lý người dùng
• Tra cứu vị trí sách
• Thông báo

Mọi hoạt động đều được quản lý và giám sát ngay trên phần mềm thư viện với giao diện trực quan, thân thiện với người dùng. Điều này giúp cho công việc xử lý trong thư viện trở nên dễ dàng, nhanh chóng và thuận tiện hơn. Bạn có thể tìm hiểu chi tiết về hệ thống thư viện thông minh cho trường học tại bài viết này, được các chuyên gia tại PHX Smart School tổng hợp chi tiết.

6. Giải pháp vận hành trường đại học PHX Smart School

Sau quá trình tìm hiểu và làm việc trực tiếp với nhiều các đơn vị nhà trường, đội ngũ chuyên gia của PHX Smart School thấu hiểu rất rõ các vấn đề còn đang tồn tại mà trường gặp phải là gì. Dựa trên cơ sở đó, chúng tôi đã nghiên cứu và hoàn thiện bộ giải pháp công nghệ toàn diện cho mô hình đại học thông minh với 5 nhóm giải pháp lớn:

• Giải pháp quản lý vận hành trường học
• Giải pháp đào tạo trực tuyến (E-learning)
• Giải pháp thư viện thông minh
• Giải pháp quản lý & thanh toán không tiền mặt
• Giải pháp cổng thông minh

Mỗi tính năng được đề xuất, đều căn cứ từ những vấn đề còn tồn đọng trong quy trình vận hành truyền thống. Ví dụ như cổng thông minh, giải pháp này xuất phát từ hoạt động soát vé khu vực cổng trường và điểm danh/chấm công trong nhà trường. Các hoạt động này từ lâu đã xuất hiện không ít những bất cập về vấn đề nhân sự và thời gian thực hiện. Đây chính là lý do mà giải pháp cổng thông minh được ra đời.

Bên cạnh đó, tính bền vững và khả năng mở rộng cũng là một tiêu chí được đội ngũ PHX xem xét trong quá trình phát triển giải pháp. Điều này được thể hiện qua công nghệ điện toán đám mây và tính năng tích hợp theo cấu phần (module) mà chúng tôi đã áp dụng. Qua đó cho phép nhà trường sẵn sàng điều chỉnh và năng cấp hệ thống ngay khi có nhu cầu. 

7. Tạm kết

Mô hình đại học thông minh giờ đây không chỉ dừng lại ở việc giải quyết các vấn đề hiện tại mà nó còn là một mục tiêu quan trọng, cần được ưu tiên triển khai đối với hầu hết các trường đại học khi bắt đầu công cuộc chuyển đổi số toàn diện.

Với mục tiêu giúp các nhà trường thực hiện hóa mô hình này, đội ngũ PHX Smart School cam kết luôn sẵn sàng hỗ trợ và đồng hành cùng đơn vị trong suốt quá trình nghiên cứu và triển khai dự án. Lấy người dùng làm trung tâm, chúng tôi luôn không ngừng phát triển các giải pháp tiên tiến, giúp các đơn vị nâng cao chất lượng giảng dạy và quản lý vận hành một cách toàn diện.

Liên hệ ngay với chuyên viên để có thể trao đổi chi tiết hơn về chủ đề này. 

CTCP Dịch Vụ Và Giải Pháp Công Nghệ Giáo Dục PHX Smart School

SĐT: (+84)392-601-425

Email: khachhang@phx-smartschool.com  

Fanpage: PHX Smart School