Gamification là gì? Ứng dụng của Gamification trong E-Learning

Cập nhật lần cuối vào Tháng 2 16th, 2025 at 05:04 chiều

Hiện nay, việc ứng dụng cơ chế trò chơi đã trở thành một phương pháp quen thuộc trong rất nhiều các hoạt động dạy và học cũng như đào tạo nhân sự. Tuy nhiên, định nghĩa chính thức về phương pháp này là Gamification thì chưa thực sự được mọi người hiểu hết. Vậy Gamification là gì? Được ứng dụng như thế nào? Hãy để PHX Smart School đưa tới bạn những góc nhìn chính xác nhất về khái niệm này.

1. Gamification là gì?

Gamification, được hiểu trong tiếng Việt là trò chơi hóa, là việc ứng dụng các cơ chế trò chơi như nhập vai, tính điểm, bảng xếp hạng, phần thưởng,…vào các hoạt động như học tập, giáo dục, truyền thông nội bộ, marketing,… Qua đó, mô hình này giúp những cơ sở giáo dục, doanh nghiệp có thể thực hiện các hoạt động cần sự tương tác cao từ phía người tham gia, hướng đến việc truyền đạt một nội dung hay thông tin cụ thể.

Cơ sở hình thành của Gamification xuất phát từ nghiên cứu tâm lý học hành vi. Trong đó, tính chất cạnh tranh và phần thưởng hấp dẫn là những điều kiện ngoại cảnh khiến hành vi con người được kích thích tối đa. Thấu hiểu tâm lý này, những nhà làm giáo dục đã khéo léo kết hợp các yếu tố trò chơi vào thực tế để mọi người tích cực tham gia hoạt động.

Việc mô hình game hóa phát triển đã đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong chiến lược giáo dục, chuyển từ môi trường học tập thụ động sang chủ động, nơi học viên tham gia tích cực và đóng góp trực tiếp vào quá trình dạy và học. Trong hệ thống giáo dục hiện đại, Gamification đang là một phương án đào tạo được áp dụng rộng rãi trong các hệ thống giáo dục E-Learning, góp phần nâng cao trải nghiệm học tập của học sinh mọi lứa tuổi. 

2. Cơ chế hoạt động của Gamification là gì?

Để hiểu rõ cơ chế hoạt động của Gamification là gì, bạn cần nắm rõ cơ chế của game. Đó là việc kích thích tâm lý con người hướng đến phần thưởng hoặc kết quả cuối cùng. Bảng tổng hợp dưới đây sẽ mô tả 8 cơ chế chính trong một mô hình Gamification.

Cơ chế	Cách hoạt động	Mục đích
Điểm số	Người dùng nhận được điểm khi hoàn thành một nhiệm vụ hay kết quả cụ thể.	Điểm số giúp người dùng đo lường mức độ hoàn thành và tạo cảm giác thành tựu
Huy hiệu	Người dùng nhận được huy hiệu khi đạt được một thành tích cụ thể.	Huy hiệu là phần thưởng danh dự đi kèm với điểm số giúp người dùng cảm thấy tự hào và có động lực tiếp tục.
Bảng xếp hạng	Các người dùng được xếp hạng dựa trên điểm số tích lũy được.	Bảng xếp hạng giúp tạo không khí cạnh tranh lành mạnh giữa mọi người, nhắc nhở người dùng cố gắng hơn.
Nhiệm vụ	Người dùng được giao những nhiệm vụ cụ thể cần hoàn thành	Nhiệm vụ giúp người chơi định hình những gì cần làm và tạo cảm giác hoàn thành
Tiến trình	Người dùng được xem tiến trình thực hiện của mình thông qua thang tiến độ hoặc đánh giá	Tiến trình giúp người dùng biết vị trí của họ đang ở đâu so với mục tiêu, từ đó tạo động lực để họ cố gắng nhiều hơn.
Phần thưởng	Người dùng nhận được phần thưởng khi hoàn thành nhiệm vụ hoặc đạt thành tích.	Phần thưởng tạo ra cảm giác thỏa mãn, được ghi nhận cho người chơi đối với những gì mà họ đã làm.
Cấp độ	Một nhóm các nhiệm vụ có cùng mức độ khó sẽ được phân về một cấp độ.	Cấp độ giúp thúc đẩy tâm lý chinh phục các độ khó mới ở người chơi khi tham gia.
Tương tác xã hội	Người học có thể chia sẻ thành tích, thách đấu hoặc hợp tác với những người học khác.	Kết nối cộng đồng, thúc đẩy hoạt động tương tác giữa những người dùng có cùng mục tiêu.

Về cơ bản, Gamification sẽ hoạt động bởi một hoặc nhiều yếu tố trên đây. Sau đó, việc của bạn là lồng ghép thêm vào trong nền tảng/ứng dụng trò chơi hóa của mình các yếu tố đặc trưng của đơn vị bao gồm:

• Chủ đề trò chơi: Chủ đề cần được xây dựng dựa trên mục tiêu của đơn vị bạn hoặc lĩnh vực đang hoạt động như giáo dục mầm non, trung học hay truyền thông.

• Cơ cấu giải thưởng: Những phần thưởng mà người chơi nhận được nên có tính phù hợp với điều kiện thực tế. Ví dụ đối tượng tham gia là học sinh thì nên thưởng bằng các món đồ chơi hay hình thức cộng điểm.
• Tính đơn giản: Một hoạt động trò chơi hóa cần được đảm bảo tính đơn giản trong các bước thực hiện để người chơi có thể dễ dàng hoàn thành thông qua việc học tập trên thiết bị di động.

Quá trình xây dựng một mô hình Gamification hiệu quả thông thường sẽ đi theo trình tự từ lên cơ chế game rồi đến thêm tính cá nhân hóa. Mỗi đối tượng người dùng sẽ đều có những đặc điểm và sở thích khác nhau nên cách bạn thiết lập các yếu tố như nhiệm vụ, phần thưởng,…cũng sẽ có ít nhiều sự khác biệt.

3. Lợi ích của Gamification

Hiện nay, Gamification đã xuất hiện không chỉ ở lĩnh vực giáo dục mà còn được ứng dụng trong các mô hình đặc biệt như doanh nghiệp, marketing, tiêu dùng,…Điều này đến từ những lợi ích to lớn mà phương thức này đem lại. Vậy lợi ích của gamification là gì? Dưới đây là lợi ích của mô hình đào tạo Gamification trong những lĩnh vực khác nhau.

3.1. Giáo dục

Phương pháp đào tạo Gamification được xây dựng để hỗ trợ nâng cao chất lượng học tập cho các em học sinh, thể hiện rõ rệt và chủ yếu nhất trong lĩnh vực giáo dục. Cụ thể phương pháp học tập này giúp nhà trường và các cơ sở giáo dục cải thiện các điểm sau:

• Tăng cường động lực học tập: Gamification giúp học sinh cảm thấy hứng thú hơn với việc học thông qua các phần thưởng, huy hiệu, và bảng xếp hạng. Điều này khuyến khích họ tích cực tham gia và hoàn thành các nhiệm vụ học tập.

• Cải thiện sự tương tác: Các yếu tố trò chơi như thử thách, câu đố, và trò chơi nhóm giúp học sinh tương tác nhiều hơn với nội dung học tập và với nhau.
• Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề: Gamification thường đòi hỏi người chơi phải tư duy chiến lược và giải quyết các vấn đề độc lập, giúp học sinh phát triển kỹ năng này một cách tự nhiên.
• Cá nhân hóa học tập: Gamification cho phép học sinh học theo tốc độ của riêng mình và nhận được phản hồi ngay lập tức, giúp họ điều chỉnh quá trình học tập phù hợp với nhu cầu cá nhân.

Có thể dễ dàng thấy nhất sự ứng dụng của Gamification trong giáo dục là tại các lớp học bậc tiểu học – mầm non. Các trò chơi theo dạng chơi-mà-học là phương pháp trực quan nhất giúp học sinh có thể dễ dàng hình dung ra được kiến thức cần nắm được một cách trực quan, sinh động và thú vị. Không chỉ giúp các em hiểu và nhớ bài tốt hơn, thầy cô cũng sẽ có thể dễ dàng hơn trong việc truyền tải kiến thức, cải thiện buổi học.

Với những lợi ích trên, game hóa đang dần được phát triển và đưa vào trong hệ thống giảng dạy của các trường học thông minh không chỉ ở trên thế giới mà cả ở Việt nam.. Bằng việc ứng dụng công nghệ và các phương pháp giáo dục hiện đại, các ban lãnh đạo, giám hiệu trường kỳ vọng mô hình này sẽ tạo ra sự đột phá trong lĩnh vực đào tạo nước nhà.

3.2. Doanh nghiệp

Hiện nay, doanh nghiệp ứng dụng gamification như một giải pháp trong đào tạo nhân sự nội bộ:

• Tăng năng suất nhân viên: Bằng cách áp dụng các yếu tố trò chơi như điểm số, cấp độ, và phần thưởng, doanh nghiệp có thể khuyến khích nhân viên hoàn thành công việc một cách hiệu quả hơn.
• Cải thiện sự gắn kết nhân viên: Gamification giúp tạo ra một môi trường làm việc vui vẻ và cạnh tranh lành mạnh, từ đó tăng cường sự gắn kết và cam kết của nhân viên với công ty.
• Đào tạo và phát triển kỹ năng: Các chương trình đào tạo dựa trên gamification giúp nhân viên chủ động học hỏi và phát triển kỹ năng mới.
• Khuyến khích sự đổi mới: Gamification có thể khuyến khích nhân viên đưa ra các ý tưởng sáng tạo và tham gia vào các dự án đổi mới thông qua các thử thách mở, những nhiệm vụ mà họ có thể có nhiều cách để hoàn thành.

Không chỉ là phương pháp đào tạo, một số doanh nghiệp, tập đoàn đang áp dụng phương pháp này trong các hoạt động ngoại khóa, xây dựng đội nhóm. Ngoài việc nâng cao hiệu suất làm việc, Gamification cũng góp phần đề cao sự gắn kết giữa các thành viên, phòng ban nội bộ. Đây chính là những minh chứng thực tế thể hiện giá trị của gamification là gì trong mô hình doanh nghiệp.

3.3. Marketing

Với lĩnh vực marketing, gamification mang đến giá trị ở nhiều chiến dịch khác nhau của đơn vị:

• Tăng cường sự tương tác của khách hàng: Gamification giúp thu hút khách hàng tham gia vào các chiến dịch marketing thông qua các trò chơi, thử thách, và phần thưởng, từ đó tăng cường sự tương tác và lòng trung thành.

• Thúc đẩy hành vi mua hàng: Các chương trình khách hàng thân thiết dựa trên Gamification, như tích điểm đổi quà, có thể thúc đẩy khách hàng mua hàng nhiều hơn và thường xuyên hơn.
• Thu thập dữ liệu khách hàng: Đơn vị có thể tận dụng việc đăng ký tham gia trò chơi để thu thập thông tin khách hàng. Ngoài ra, các thử thách và nhiệm vụ có liên quan đến hành vi khách hàng có thể giúp đơn vị có thông tin về sở thích hay thói quen mua sắm của họ, từ đó hiểu rõ hơn về đối tượng mục tiêu của mình.

Ngoài những lĩnh vực trên, Gamification còn được áp dụng trong các lĩnh vực khác như sức khỏe trong việc theo dõi thói quen sinh hoạt cá nhân. Việc thấu hiểu được cách thức hoạt động của Gamification sẽ cho phép bạn khai thác hiệu quả mô hình này vào giải quyết một vấn đề thực tế mà không có bất kỳ giới hạn nào.

4. Các phương pháp ứng dụng Gamification trong giáo dục

Trong lĩnh vực giáo dục, Gamification hiện đang được ứng dụng rộng rãi để tăng cường sự hứng thú, động lực và hiệu quả học tập. Vậy ứng dụng của gamification là gì trong giáo dục? nội dung sau đây sẽ tổng hợp một số các mô hình giáo dục đang áp dụng cơ chế trò chơi hóa.

4.1. Khóa học trực tuyến

Khóa học trực tuyến là phương pháp giáo dục sử dụng các nền tảng kỹ thuật số để cung cấp nội dung học tập.

Trong mô hình này, những người biên soạn nội dung sẽ khai thác các yếu tố Gamification như điểm số, huy hiệu, bảng xếp hạng, và cấp độ được sử dụng để khuyến khích học viên hoàn thành các bài học và thử thách. Đồng thời, học viên có thể theo dõi tiến trình của mình và nhận được phản hồi ngay lập tức.

Các nền tảng điển hình:

• Duolingo: Ứng dụng học ngoại ngữ sử dụng Gamification thông qua các bài học ngắn.
• Quizlet: Công cụ ghi nhớ nội dung thông qua các bộ thẻ học tập, tích hợp các trò chơi để đa dạng hóa hình thức ghi nhớ.
• Khan Academy: Nền tảng giáo dục trực tuyến cung cấp các khóa học miễn phí với các khóa học được chia nhỏ thành các nhiệm vụ.

Hiện nay, các hệ thống giáo dục LMS cũng được tích hợp các công cụ góp phần xây dựng bài giảng Gamification. Nhờ đó các nhà trường và thầy cô có thể dễ dàng hơn trong việc ứng dụng phương pháp giảng dạy này vào trong ngôi trường của mình.

4.2. Lớp học đảo ngược

Đây là một dạng học tập trong đào tạo E-Learning, hướng đến việc người học chủ động học trước nội dung bài học ở nhà sau đó thảo luận và làm bài tập trên lớp. Do lớp học này đòi hỏi mức độ tự giác cao nên cơ chế trò chơi đã được thêm vào để kích thích tinh thần học tập ở học sinh.

Các nền tảng điển hình:

• Edpuzzle: Nền tảng cho phép giáo viên tạo và chia sẻ video bài học với các câu hỏi tương tác, tích hợp game hóa để khuyến khích học sinh hoàn thành bài học.
• Flipgrid: Công cụ thảo luận video cho phép học sinh và giáo viên tương tác qua video, tích hợp các yếu tố Gamification như điểm số và phần thưởng.

4.3. Dự án nhóm

Mô hình dự án nhóm sẽ triển khai theo dạng học sinh tham gia vào các dự án thực tế để học tập cũng như áp dụng kiến thức. Lúc này, câu hỏi được đặt ra là ứng dụng của gamification là gì trong dự án nhom. Với mô hình này, một số cơ chế Gamification như thử thách, điểm số, phần thưởng là những yếu tố chính tạo nên một sự cạnh tranh nhất định giữa các nhóm, từ đó đẩy mạnh mục tiêu hoàn thành nhiệm vụ đối với mỗi nhóm tham gia.

Các nền tảng điển hình:

• Classcraft: Nền tảng trò chơi hóa cho phép giáo viên tạo các nhiệm vụ và thử thách trong lớp học, tích hợp các yếu tố trò chơi như điểm số, cấp độ, và phần thưởng.

• Minecraft Education Edition: Phiên bản giáo dục của trò chơi Minecraft, cho phép học sinh tham gia vào các dự án xây dựng và khám phá trong môi trường ảo.

4.4. Học tập trên lớp

Thấu hiểu việc học tập thông qua giảng dạy thông thường sẽ không tạo hứng thú với học sinh, mô hình Gamification đã được kết hợp vào giảng dạy trên lớp một cách thông minh thông qua các trò chơi lý thuyết, kiến thức. Nhờ vậy, vai trò của người dạy trong một buổi học đã không còn nhiều như trước và người học cũng tích cực tham gia vào bài giảng hơn.

Các nền tảng điển hình:

• Kahoot!: Nền tảng trò chơi giáo dục cho phép giáo viên tạo các câu đố và trò chơi tương tác, tích hợp các yếu tố Gamification như điểm số và bảng xếp hạng.
• Prodigy: Trò chơi giáo dục toán học cho phép học sinh tham gia vào các cuộc phiêu lưu ảo và giải quyết các bài toán để tiến bộ trong trò chơi.

Gamification đang trở thành một công cụ mạnh mẽ trong giáo dục, giúp tăng cường sự hứng thú, động lực và hiệu quả học tập. Bằng cách tích hợp các yếu tố trò chơi vào các hoạt động giáo dục, các nhà giáo dục đã có thể tạo ra những trải nghiệm học tập thú vị và hiệu quả hơn cho học sinh của mình.

5. Tạm kết

Bài viết trên đã phần nào giúp mọi người trả lời được câu hỏi “Gamification là gì?”. Sự xuất hiện của trò chơi hóa, hay Gamification, đã đánh dấu một sự đổi mới vượt bậc trong cách chúng ta làm giáo dục hay truyền thông. Qua những nội dung trên, mô hình đã chứng minh sự chủ động từ phía người tham gia tác động lớn đến mục tiêu của đơn vị và doanh nghiệp như thế nào.

Với mục tiêu thực hiện hóa các mô hình Gamification, đội ngũ PHX Smart School cam kết luôn sẵn sàng hỗ trợ và đồng hành cùng đơn vị trong suốt quá trình triển khai dự án. Lấy người dùng làm trung tâm, chúng tôi luôn không ngừng phát triển các giải pháp tiên tiến, giúp chất lượng đào tạo và hiệu quả vận hành của đơn vị ngày một được nâng cao.

Nếu các thầy cô và nhà trường đang có nhu cầu tham khảo về các giải pháp giáo dục E-Learning hãy liên hệ ngay với PHX Smart School tại:

CTCP Dịch Vụ Và Giải Pháp Công Nghệ Giáo Dục PHX Smart School

• SĐT: (+84)392-601-425
• Email: khachhang@phx-smartschool.com 
• Fanpage: PHX Smart School